De functie van brugfunctionaris ontstond in 2019 door een langdurige interventie van de gemeente Zaanstad in de wijk Poelenburg en Peldersveld, waar een kwart van de kinderen opgroeit in armoede. Op De Gouw hadden leraren al gemerkt dat ouders in de wijk nauwelijks kwamen opdagen voor ouderavonden en -gesprekken, vaak omdat ze niet begrepen waar die voor dienden.

De brugfunctionaris fungeert als eerste aanspreekpunt om vragen van ouders te beantwoorden en ze wegwijs te maken in de wijk. In de praktijk helpt de brugfunctionaris ook bij situaties waarin armoede een rol speelt, want als kinderen in armoede opgroeien lijdt hun schoolgang daaronder.

‘Op onze school hebben we 32 nationaliteiten’, vertelt Adriënne Frans, directeur van De Gouw. ‘Veel ouders hebben weinig tot geen ervaring met het Nederlandse onderwijssysteem, vaak ook omdat ze hier zelf niet op school hebben gezeten. Emine geeft ouders dus zo veel mogelijk informatie over het onderwijssysteem, de manier van opvoeden en over de manier waarop ouders kunnen bijdragen aan een goede schoolontwikkeling van hun kinderen.’

Luchtig

Önsoy: ‘Bij de kennismaking hoeven ouders alleen maar hun eigen naam te zeggen en de naam en groep van hun kind. Ik leg geen druk door ingewikkelde vragen te stellen waar ze misschien geen antwoord op kunnen geven, omdat ze de taal niet goed machtig zijn. Als je het luchtig houdt durven ze makkelijker terug te komen.’

Önsoy houdt kantoor in de Ouderkamer van De Gouw, een ruimte die op school zo belangrijk wordt gevonden dat het team er haar personeelskamer voor heeft opgegeven. Hier organiseert Önsoy vaste bijeenkomsten en tijdelijke activiteiten, zoals een taalcursus Nederlands voor ouders in samenwerking met het Taalinstituut.

Ook ontvangt ze ouders één op één, zodat ze vragen kunnen stellen die te maken hebben met school, gezondheid, taal en activiteiten in de wijk. Vaak zijn dat zeer praktische zaken: hoe zorg je dat je kind zelfstandig is, hoe bouw je een goed slaapritme op voor je kind, hoe slaag je erin om afspraken van de school bij te wonen?

Samen eten

Verder is er aandacht voor het belang van een goed ontbijt. Önsoy merkte dat het veel ouders ’s ochtends niet lukt om een goed ontbijt te verzorgen, niet voor zichzelf en dus ook niet voor hun kinderen. Daarom organiseerde Önsoy per groep ouderontbijten in de Ouderkamer.

‘Je moet mensen nooit dwingen om iets te doen, je moet zichtbaar maken waarom het zo belangrijk is’, verklaart Önsoy. ‘Met die positieve toon win je vertrouwen. Bovendien: samen eten verbindt. Wij komen daardoor als school in contact met ouders en ouders komen in contact met elkaar. Onder het genot van een hapje en een drankje wisselen ze op een ontspannen manier verhalen uit over de ochtendrituelen in elkaars cultuur. Natuurlijk veranderen hun ontbijtgewoontes daardoor niet van de ene op de andere dag, dat is een geleidelijk proces. Maar je ziet dat ouders van elkaar gaan leren en elkaar na schooltijd vaker gaan helpen, bijvoorbeeld door elkaars kinderen te halen en te brengen.’

‘Sinds Emine hier werkt als brugfunctionaris zien we dat het vertrouwen tussen school en ouders groeit’, stelt directeur Frans met trots vast. ‘De Ouderkamer is laagdrempelig, ouders voelen zich er welkom. En daar heeft Emine voor gezorgd. Als vangnet ontlast ze de taken van directie, conciërge, leraren en intern begeleiders. Daar bedoel ik niet mee dat ze andermans taken overneemt, maar ze legt wel cruciale verbindingen.’

Wederkerigheid

Uit onderzoek blijkt dat 50% van de ontwikkeling van kinderen door de verantwoordelijkheid van de school komt en de resterende 50% door die van de ouders, weet Frans. ‘We moeten het dus sámen doen. Ouders mogen hoge verwachtingen van ons koesteren, maar daar zit een wederkerigheid in. Daarom is de voorlichting die Emine verstrekt in de Ouderkamer ook zo belangrijk.’

Omdat Önsoy een sterke relatie met de ouders van de school heeft opgebouwd, durft ze volgens Frans ook streng tegen hen te zijn. ‘Als ouders aan Emine hebben beloofd om naar een ouderavond te komen en op het laatste moment tóch afzeggen, dan spreekt Emine ze daar op aan.’

‘Ik help ze er coachend doorheen’, verzacht Önsoy. ‘Ik adviseer ze om bijvoorbeeld uit hun netwerk van familie of buren te putten om een oppas te regelen, of om met hun werkgever af te stemmen of ze een uurtje eerder vrij mogen nemen, dat soort dingen.’

Het komt regelmatig voor dat Önsoy ouders begeleidt als ze bijvoorbeeld een aanvraag moeten doen bij een officiële instantie. ‘Als iemand geen Nederlands spreekt zal ik dat in de praktijk wat intensiever doen. Maar als een ouder zichzelf goed genoeg verstaanbaar kan maken, geef ik vertrouwen: probeer het eerst zelf, en als het dan tóch niet lukt kan ik je telefonisch bijstaan. Daardoor durven ouders het uiteindelijk zélf aan om een stap te zetten richting instanties.’

Önsoy varieert op een oude wijsheid: ‘Je moet mensen geen vis geven, maar ze leren vissen, zodat ze zelfstandig worden. Dan laat je zien dat je ouders serieus neemt, dat je van hen verwacht dat ze het aankunnen.’

Meer over: